Achter de komma

Geplaatst op 10-04-2022

Wie in Italië bij een notaris een akte moet ondertekenen, zal te horen krijgen dat het een duidelijk leesbare handtekening moet zijn, met alle voornamen en de achternaam zoals die in het paspoort van de ondertekenaar zijn vermeld. Een onleesbare krabbel zoals die in Nederland gebruikelijk is, wordt niet geaccepteerd. En verder geldt dat alle namen aan elkaar geschreven moeten worden, niet in blokletters maar in “schoonschrift”. Enige oefening vooraf is dan niet overbodig. Ik heb in mijn leven veel akten getekend, meestal in mijn hoedanigheid van gevolmachtigde van koper of verkoper en kreeg dan steeds te horen: “Con tutti nomi, per intero e leggibile.” Omdat ik als rechtgeaarde paap uit Brabant vier doopnamen heb meegekregen en mijn achternaam uit drie woorden bestaat, heb ik daarvoor steeds de volle breedte van de te ondertekenen pagina nodig. Dat is vaak een hele klus, zeker als de akte uit meerdere pagina’s en bijlagen bestaat omdat die alle getekend moeten worden.

“Maar bestaat in Nederland de virgola dan niet”, kreeg ik dan regelmatig te horen. Daarmee werd gedoeld op de regeling die lange tijd in Italië heeft gegolden op grond waarvan Italianen maar één rechtsgeldige voornaam kunnen hebben, ook al hebben de ouders bij de aangifte van de geboorte meer namen opgegeven. Krachtens die regeling dienden ambtenaren van de Italiaanse burgerlijke stand in de geboorteakten tussen de eerste naam en overige namen van de betreffende persoon een komma (virgola) te plaatsen en Italiaanse notarissen in hun akten alleen de eerste voornaam van de ondertekenaars te vermelden en de namen na de virgola niet.

Die regel heeft tot 2000 gegolden en dat is de reden waarom in akten die voordien zijn getekend steeds maar één voornaam van de Italiaanse ondertekenaars is vermeld. Hun overige namen (dopo la virgola), waren immers niet rechtsgeldig en zijn daarom niet vermeld. Voor Italianen die na 2000 zijn geboren geldt die regel niet meer. Zij kunnen dus wel meerdere namen hebben, met een maximum van drie en die dienen ook allemaal in de akten vermeld te worden, met komma of tussenstreepje als die onderdeel van hun naam zijn. Voor buitenlanders die in Italië notariële akten ondertekenen, bestaan geen beperkingen bij de vermelding van hun voornamen. Als zij meer dan drie voornamen hebben, moeten die allemaal worden vermeld. Het is wel van groot belang dat dit correct gebeurd en de namen gelijk zijn aan die in hun paspoort.

Dat laatste wil nog wel eens fout gaan. Dat heb ik recent meegemaakt, bij een Nederlander die naar Nieuw-Zeeland was geëmigreerd, zijn Nederlandse nationaliteit en paspoort had behouden, officieel Johannes Hendrikus heette maar als John Henry door het leven ging. Die voornaam had hij in Nieuw-Zeeland ook in zijn rijbewijs laten vermelden. Toen hij in Italië een tweede huis wilde kopen en daarvoor een codice fiscale nodig had, gebruikte hij bij het aanvragen daarvan zijn rijbewijs, met als gevolg dat in het certificaat van zijn codice fiscale de voornaam John Henry kwam te staan. Toen hij dat aan de notaris toestuurde, kreeg hij te horen dat zijn voornaam gelijk diende te zijn aan die in zijn paspoort en dat de overdracht pas zou kunnen plaatsvinden nadat de codice fiscale zou zijn gewijzigd. Daar voelde hij niets voor, want hij wilde per se ook in Italië als John Henry door het leven gaan.

Goede raad is duur, maar niet in dit geval omdat een Nederlandse consulaire ambtenaar bereid bleek een aantekening in zijn paspoort te maken dat John Henry zijn pseudoniem is. Voor de notaris was dat voldoende om de overdracht te laten doorgaan, maar of hij hier ook in de toekomst mee weg komt is de vraag.